Oeganda is een mozaïek van culturen en tradities. Het land heeft een jonge, snelgroeiende bevolking van circa 45,9 miljoen inwoners, een zesvoudige toename sinds de onafhankelijkheid in 1962. Deze demografische dynamiek is verweven met een rijke diversiteit aan volkeren, talen, religies en culturele uitingen.
Het merendeel van de bevolking woont in het zuiden en westen. De Bantu-sprekende Baganda vormen met circa 18% de grootste etnische groep, vooral rond Kampala. Andere belangrijke Bantu-groepen zijn Busoga (10%), Banyankole (8%) en Bakiga (8%).
In het oosten en hoge noorden leven diverse Nilotische en Cushitische gemeenschappen, waaronder de Teso, de Karamojong, de Acholi en de Lango. Dit zijn vaak nomadische volkeren die traditioneel vooral leefden van veeteelt ipv landbouw.
Kampala is met bijna 1,9 miljoen inwoners de grootste stad en vormt het hart van een stedelijk gebied met ruim 4 miljoen mensen. Hier komen de vele culturen samen in een mix van moderne bedrijvigheid en eeuwenoude rituelen.
Engels is de officiële taal en wordt door de meeste opgeleide Oegandezen als tweede taal gesproken. Maar Oeganda is werkelijk een taalrijk land: meer dan 33 inheemse talen worden gesproken, waarvan de meerderheid tot de Bantu-taalfamilie behoort, zoals Luganda, Lusoga en Lutoro.
Religie speelt een grote rol in het dagelijks leven. Minder dan 1% noemt zich atheïst of agnost.
Christendom domineert met ongeveer 42% rooms-katholieken en 36% anglicanen (Church of Uganda).
Islam vormt circa 12% van de bevolking, grotendeels soennitisch, vooral in het oosten
Veel Oegandezen combineren deze wereldgodsdiensten met traditionele gebruiken, zoals het brengen van offers aan voorouderlijke geesten. Naar schatting een kwart van de christenen en moslims onderhoudt nog zulke rituelen. In het noordoosten houden de Karamojong grotendeels vast aan hun animistische geloof.
Opvallend is de harmonie tussen religies: ondanks historische conflicten langs katholiek-protestantse lijnen leven christenen en moslims vandaag grotendeels vreedzaam samen.
Oeganda is rijk aan rituelen en kunstvormen:
De Bagisu staan bekend om hun besnijdenis rituelen op de hellingen van Mount Elgon.
De Karamojong houden hun traditionele dansen in ere.
In het koninkrijk Buganda leeft de koninklijke trommelmakerstraditie voort in dorpen zoals Mpambire.
Het Igongo Cultural Centre in Masaka bewaart en promoot de geschiedenis en gebruiken van het voormalige Ankole-koninkrijk.
Naast tradities bruist de hoofdstad van hedendaagse cultuur. Kampala heeft een groeiende scene van kunst- en muziekfestivals, zoals de Nyege Nyege International Music and Arts Festival aan de Nijl bij Jinja en de Kampala International Theatre Festival.
Oeganda heeft voor Afrikaanse begrippen een goed onderwijssysteem. Sinds de invoering van Universal Primary Education (UPE) in 1997 is de schooldeelname sterk gestegen, met bijna 95% deelname in het basisonderwijs. Toch stroomt slechts 25% door naar het secundair onderwijs, en nog minder leerlingen voltooien een hogere opleiding
Â
De Oegandezen zijn warm, vriendelijk en relaxed – eigenschappen die reizigers op elke hoek van de straat ervaren.
In zowel stedelijke als landelijke gebieden heerst een sfeer van oprechte gastvrijheid, waar bezoekers zich snel welkom voelen.
De cultuur en bevolking van Oeganda vormen een rijk en kleurrijk weefsel van traditie en moderniteit. Van koninklijke rituelen tot bruisende muziekfestivals: dit is een land waar oude gebruiken en eigentijdse creativiteit hand in hand gaan, en waar bezoekers worden ontvangen met een warmte die Oeganda tot een onvergetelijke bestemming maakt.
